Ngày 31/7/2025, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật theo yêu cầu của Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” thông qua hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc và Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc.

                                                      Điểm cầu của Bộ Tư pháp

     Tại điểm cầu Sở Tư pháp tỉnh Quảng Trị do đồng chí Trương Quang Sáng, Phó Giám đốc Sở Tư pháp chủ trì; tham dự có Lãnh đạo và chuyên viên Phòng phổ biến giáo dục pháp luật và Theo dõi thi hành pháp luật; đại diện Lãnh đạo Phòng Quản lý văn bản và đại diện lãnh đạo Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước số 1.

                                          Điểm cầu tại Sở Tư pháp tỉnh Quảng Trị

      Báo cáo đề dẫn tại Tọa đàm, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Phan Hồng Nguyên đã làm rõ khái niệm, nội hàm, các yếu tố hình thành, tác động tới văn hóa tuân thủ pháp luật. Theo đó, văn hóa tuân thủ pháp luật theo nghĩa rộng là những giá trị, chuẩn mực, thói quen được hình thành, duy trì trong cộng đồng và thể hiện qua thái độ tôn trọng pháp luật, niềm tin và nhận thức đúng đắn, hành vi ứng xử, chấp hành pháp luật một cách chủ động, tích cực, tự giác, đầy đủ. Văn hóa tuân thủ pháp luật là biểu hiện của sự phát triển bền vững trong ý thức pháp luật, phản ánh mức độ gắn kết giữa pháp luật và đời sống xã hội, là kết quả của giáo dục pháp luật và sự hình thành chuẩn mực hành vi pháp lý trong nhận thức, hành động của cá nhân và cộng đồng. Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền, việc kiến tạo và duy trì văn hóa tuân thủ pháp luật là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi sự phối hợp của cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và người dân, đặc biệt là cán bộ, công chức. Chỉ khi pháp luật được thực hiện tự giác, văn hóa tuân thủ mới trở thành nền tảng cho dân chủ, kỷ cương và công bằng xã hội. Từ đó, đề ra một số giải pháp xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật như: hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng kiến tạo, minh bạch và lấy người dân làm trung tâm; đổi mới công tác truyền thông chính sách, phổ biến giáo dục pháp luật; nâng cao tính gương mẫu của đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên trong thực thi công vụ, chấp hành pháp luật; gắn kết chặt chẽ xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật với giáo dục đạo đức, lối sống, xây dựng văn hóa con người; khơi dậy vai trò chủ thể của nhân dân trong việc kiến tạo và thực hành văn hóa tuân thủ pháp luật.

     Cũng tại Hội nghị, các đại biểu đã được nghe các tham luận của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Sở Tư pháp Hà Nội, Sơn La, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghệ An.

     Phát biểu kết luận Tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cho rằng, khái niệm “văn hóa tuân thủ pháp luật” cần được tiếp cận từ cả lý luận và thực tiễn, nhưng điều quan trọng là phải dễ hiểu, dễ nhớ, dễ vận dụng đối với người dân. Phải chuyển từ thực hiện pháp luật một cách thụ động sang thói quen tuân thủ pháp luật một cách tự giác và chủ động. Sự khác biệt giữa “tuân thủ pháp luật” và “văn hóa tuân thủ pháp luật” nằm ở chỗ: nếu hành vi tuân thủ chỉ là điều kiện cần, thì văn hóa pháp luật là điều kiện đủ, trở thành hành vi tự giác, ứng xử văn minh, lối sống hàng ngày của mỗi người. Thứ trưởng cũng đề xuất một số nhóm giải pháp trọng tâm để xây dựng văn hoá tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả, cụ thể:

     Thứ nhất, tăng cường, nâng cao chất lượng giáo dục về đạo đức, lối sống từ sớm, từ cơ sở, cần tiếp tục đẩy mạnh, phát huy tất cả giá trị văn hóa truyền thống, bản sắc dân tộc;

     Thứ hai, đổi mới tư duy, nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó, cần tiếp tục hoàn thiện Cổng Pháp luật quốc gia, là nơi tuyên truyền, phổ biến pháp luật, trợ giúp pháp lý;

     Thứ ba, tăng cường rà soát, sửa đổi kịp thời các quy định mâu thuẫn, chồng chéo để hoàn thiện thể chế pháp luật, bảo đảm tính nghiêm minh, công bằng của pháp luật, đúng quy định, không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ; bảo đảm an sinh xã hội, tạo điều kiện cho người dân yên tâm chấp hành pháp luật

     Thứ tư, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức phải là những người gương mẫu, có đạo đức và ý thức trách nhiệm cao, làm gương để người dân, doanh nghiệp có niềm tin vào pháp luật.

                                                                                                  Thu Hương