Hiến pháp là đạo luật cơ bản, có hiệu lực pháp lý cao nhất, quy định những nguyên tắc nền tảng về tổ chức bộ máy nhà nước, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Trong bối cảnh đất nước đang không ngừng đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và toàn diện là nhiệm vụ quan trọng. Để đảm bảo tính dân chủ, minh bạch và sự đồng thuận xã hội trong quá trình này, đẩy mạnh truyền thông về dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp không chỉ là trách nhiệm quan trọng của các cơ quan chức năng mà còn là cơ hội lớn để thúc đẩy sự tham gia của toàn dân, góp phần xây dựng một nền tảng pháp lý vững chắc cho tương lai đất nước.

Hiến pháp – Nền tảng pháp lý, tiếng nói của nhân dân

Kể từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập vào ngày 2/9/1945, đất nước ta đã trải qua 5 bản Hiến pháp vào các năm 1946, 1959, 1980 (sửa đổi, bổ sung một số điều vào các năm 1988 và 1989), 1992 (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2001), và 2013. Mỗi bản Hiến pháp không chỉ phản ánh chặng đường xây dựng và trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam mà còn là cột mốc quan trọng trong việc thể chế hóa đường lối lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Qua đó, các bản Hiến pháp đã khẳng định vai trò nền tảng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam – một Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

Đặc biệt, Hiến pháp năm 2013 ra đời trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện và đồng bộ trên cả hai lĩnh vực kinh tế và chính trị. Đây là bản Hiến pháp của thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng, đáp ứng những yêu cầu cấp bách của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn phát triển mới. Với những nội dung tiến bộ, mang tính chiến lược, Hiến pháp năm 2013 đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền quốc gia, nâng cao quyền con người, quyền công dân, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho hành trình phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên hội nhập.

Hướng dẫn lấy ý kiến người dân về nội dung sửa đổi Hiến pháp năm 2013 trên ứng dụng VneID

Sau hơn 11 năm triển khai thi hành, bên cạnh những kết quả tích cực, việc thực hiện các quy định của Hiến pháp năm 2013 và pháp luật liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ), các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương vẫn bộc lộ một số vấn đề cần khắc phục. Một số chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam chưa được phát huy đầy đủ, đặc biệt trong công tác giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng và chính quyền. Hoạt động giám sát tại cấp huyện, cấp xã còn hạn chế; việc tiếp thu và giải quyết các ý kiến phản biện của chính quyền địa phương chưa thực sự hiệu quả. Ngoài ra, sự trùng lặp và giao thoa về chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức hội vẫn tồn tại, dẫn đến tình trạng chồng chéo trong đối tượng vận động, tập hợp. Ở một số nơi, việc nắm bắt tình hình Nhân dân chưa kịp thời, sâu sát; cùng một công việc nhưng có nhiều tổ chức tham gia thực hiện, hoặc một người dân phải tham gia nhiều tổ chức khác nhau, gây lãng phí nguồn lực và giảm hiệu quả hoạt động.

Hơn nữa, mô hình chính quyền địa phương 3 cấp đã bộc lộ những bất cập như sự cồng kềnh, nhiều tầng nấc, dẫn đến chồng chéo, trùng lặp về nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền. Điều này không chỉ tạo ra các cấp trung gian không cần thiết mà còn làm gia tăng thủ tục hành chính phức tạp, rườm rà. Đặc biệt, chính quyền cấp xã – nơi trực tiếp giải quyết các vấn đề liên quan đến người dân – vẫn chưa đủ năng lực và thẩm quyền để đáp ứng hiệu quả nhu cầu của Nhân dân. Những tồn tại này đặt ra yêu cầu cấp bách về đổi mới, cải cách để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị và chính quyền địa phương, nhằm phục vụ tốt hơn cho sự nghiệp phát triển đất nước và lợi ích của Nhân dân.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức, những thay đổi trong đời sống kinh tế, xã hội và chính trị, bên cạnh những kết quả tích cực, việc thực hiện các quy định của Hiến pháp năm 2013 cũng bộc lộ một số hạn chế, như sự chưa đồng bộ trong tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội và chính quyền địa phương. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp để phù hợp với thực tiễn, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản trị quốc gia và đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp cần được thực hiện một cách công khai, minh bạch, dân chủ, với sự tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân. Điều này không chỉ bảo đảm tính hợp pháp, hợp hiến của các thay đổi mà còn củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống chính trị, pháp luật, cũng như sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Hoàn thành lấy ý kiến về sửa đổi Hiến pháp vào ngày 5/6

Ngày 6/5/2025, Thường trực Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương đã ban hành Công văn số 2459/HĐPH-PB&TG gửi các Bộ, cơ quan, tổ chức ở Trung ương và Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đẩy mạnh truyền thông về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp không chỉ nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc triển khai đồng bộ, thống nhất chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy hành chính từ trung ương đến cơ sở, mà còn bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính quyền. Đặc biệt, nội dung sửa đổi này phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, góp phần đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với mục tiêu giàu mạnh, bền vững.

Trọng tâm của hoạt động truyền thông là nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về mục đích, ý nghĩa và sự cần thiết phải sửa đổi Hiến pháp năm 2013. Đồng thời, nội dung truyền thông tập trung giới thiệu những điểm mới, những sửa đổi, bổ sung quan trọng trong dự thảo Nghị quyết, qua đó khẳng định vai trò của Hiến pháp trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh mới.

Việc truyền thông được thực hiện từ ngày Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 công bố dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đến khi Nghị quyết được Quốc hội thông qua. Các sở, ban, ngành, tổ chức, địa phương trên địa bàn tỉnh căn cứ điều kiện thực tế, chủ động lựa chọn hình thức truyền thông phù hợp, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, kết hợp linh động giữa truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng và truyền thông trực tiếp để tạo hiệu ứng sâu rộng, lan tỏa trong cộng đồng. Đồng thời, có thể tổ chức đợt cao điểm truyền thông, tạo điều kiện cho Nhân dân tham gia ý kiến, hiểu rõ, đầy đủ về mục đích, ý nghĩa và các nội dung được sửa đổi của Hiến pháp năm 2013.

Sửa đổi Hiến pháp năm 2013 là một nhiệm vụ quan trọng, mang tính chiến lược trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Trong hành trình đó, truyền thông giữ vai trò then chốt, là cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, là công cụ để lan tỏa thông tin và thúc đẩy sự tham gia của toàn dân.Đẩy mạnh truyền thông về dự thảo sửa đổi Hiến pháp không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan báo chí mà còn là cơ hội để chúng ta khẳng định sức mạnh của sự đồng thuận, tinh thần đoàn kết và ý chí xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, văn minh.

                                                                                                        Bài và ảnh: HÙNG NAM